W ramach projektu pt. Nowe praktyki chowu zwierząt inwentarskich we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym w Lublinie zespół naukowców UP w Lublinie przeprowadził badania związane z wykorzystaniem sorbentów naturalnych w formie biowęgla jako dodatku paszowego w hodowli trzody chlewnej. Powszechnie wiadomo, że fermy świń odgrywają istotną rolę jako punktowe źródła zanieczyszczeń rolniczych, skąd uwalniane są do środowiska liczne związki azotu, siarki, ditlenku węgla oraz śladowe gazy o charakterze odorotwórczym. Głównym założeniem badań jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń uwalnianych z tego typu instalacji, co również przełoży się na poprawę dobrostanu i stanu zdrowia zwierząt, a co za tym idzie – wpłynie pozytywnie na jakość mięsa wieprzowego.
Początkowym etapem badań była ocena zdolności testowanego biowęgla do pochłaniania zanieczyszczeń gazowych w warunkach laboratoryjnych.
Fot. Biowęgiel stosowany w badaniach
W oparciu o wyniki badań laboratoryjnych utworzono cztery grupy zwierząt – jedną kontrolną i trzy doświadczalne, których dieta zawierała różną ilość testowanego dodatku. Zwierzęta były utrzymywane w oddzielnych komorach, gdzie prowadzano monitoring mikroklimatu.
Fot. Boksy dla zwierza w fermie doświadczalnej
Fot 3. Komory wydzielone dla poszczególnych grup zwierząt doświadczalnych
W poszczególnych komorach analizowano stężenie uwalnianych zanieczyszczeń gazowych, bioaerozol, zapylenie powietrza, warunki termiczno-wilgotnościowe oraz przepływ powietrza.
Fot 1. Przepływomierz w kanale wentylacyjnym do określenia szybkości przepływu powietrza w m/s
Fot. Kontrola sprawności sieci pomiarowej
Do kontroli jakości powietrza w pomieszczeniach ze zwierzętami wykorzystano mierniki wielogazowe oraz analizator wyposażony w sensory pozwalające na stały pomiar składu gazowego powietrza. W celu określenia aerozolu biologicznego w powietrzu chlewni próbki powietrza pobierano na odpowiednie podłoża mikrobiologiczne przy użyciu próbnika SAS Super ISO 100. Natomiast do oznaczenia pyłu całkowitego i respirabilnego powietrze pobierano przenośnym miernikiem pyłów DustTrak DRX, a temperaturę, wilgotność i ruch powietrza określano wykorzystując termohigrometr i anemometr.
Fot. pobieranie prób powietrza do oceny aerozolu biologicznego
Fot. Badania koncentracji gazów w boksach hodowlanych
Równocześnie prowadzono monitoring stanu zdrowia zwierząt. Badaniami objęto: parametry hematologiczne, biochemiczne oraz wskaźniki odpornościowe.
Fot. Próbka przygotowana do analizy parametrów biochemicznych krwi
Wykorzystanie powyższych sorbentów w żywieniu zwierząt grup doświadczalnych w warunkach fermowych prowadzi do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń gazowych. Wszystkie komory ze zwierzętami objęto stałym monitoringiem parametrów mikroklimatycznych. Średnie wartości w całym cyklu produkcyjnym mieściły się w granicach norm zootechnicznych. W zakresie analizowanych parametrów hematologicznych, biochemicznych krwi nie stwierdzono zmian w obrębie badanych grup. Wszystkie wartości mieściły się w graniach wartości referencyjnych dla trzody chlewnej i wskazywały na dobry stan zdrowia zwierząt. Uzyskane wyniki wskazują, że wytypowane sorbent może być stosowany w żywieniu świń jako skuteczna metoda ograniczania negatywnego wpływu produkcji zwierzęcej na środowisko naturalne. Ponadto mogą być uznane jako bezpieczny składnik diety świń wpisujący się aktualną politykę klimatyczną.
Uzyskane wyniki badań zespołu Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie nad zastosowaniem naturalnych sorbentów w żywieniu trzody chlewnej zaprezentowano na Kongresie Technologii Chemicznej.
Fot. Prof. dr hab. Bożena Nowakowicz-Dębek prezentująca założenia projektu w formie posteru na X Kongresie Technologii Chemicznej 11–14 maja 2022 r w Wrocławiu.
